Qanuna görə vəsiyyət edən əmlakını istənilən fiziki və ya hüquqi şəxsə vermək hüququna malikdir. Yalnız bunun üçün bir iradə tərtib edilməlidir. Heç biri yoxdursa, əmlak birinci mərhələnin varislərinə verilir.
Vəsiyyət üzrə miras
Mirasın açılma müddəti bir insanın öldüyü gündən dərhal başlayır. Rəsmi olaraq açılış tarixi ölüm sənədində göstərilən tarix sayılır. Vəsiyyətçinin ölümü məhkəmədə təsbit edildiyi təqdirdə, tarix ehtimal oluna bilər.
Mirasın açıldığı tarixdən altı ay müddətində potensial varislər miras əmlakına hüquqlarını elan etməlidirlər. Əslində, bu müddət varislərin vəsiyyət edənin ölümündən xəbərdar olmadıqları təqdirdə məhkəmədə uzadıla bilər.
Ancaq bəzən bir insanın ölümündən sonra vəsiyyət qalmayacaq. Bu halda, birinci kateqoriyanın və ya sərəncamın varisləri, həmçinin mərhumun himayəsində olan əlil övladları miras üçün müraciət edə bilərlər.
Kim birinci mərhələnin varisi sayılır
Birinci mərhələnin varisləri miras qoyanın ən yaxın qohumları hesab olunur. Bu kateqoriyaya uşaqlar, valideynlər və həyat yoldaşları daxildir. Uşaqlar rəsmi olaraq tanınmalı və ya övladlığa götürülməlidir. Əgər vəsiyyət edən valideynlik hüququndan məhrum edilmişsə və ya övladı rəsmi olaraq başqa bir şəxs tərəfindən övladlığa götürülmüşdürsə, onun miras almaq hüququ yoxdur. Övladlığa götürülmüş uşaq hələ də qan qohumları ilə münasibət qurursa, miras tələb edə bilər.
Hamilə qalmış, lakin vəsiyyət edənin ölümü zamanı hələ doğulmamış uşaqlar da birinci qaydanın varisləridir. Belə bir vəziyyətdə, müraciət edənlərin qalan hissəsi başqa bir varisin doğulmasını gözləməli və yalnız bundan sonra əmlak bölgüsünə keçməli olacaqlar. Mirasa girmək üçün uşağın gələcək anası yazılı olaraq müvafiq ifadəsi olan bir notariusa müraciət etməlidir.
Vəsiyyət qoyanın nəvələri, valideynləri artıq həyatda olmadıqları təqdirdə birinci kateqoriyanın varisi sayılırlar. Bir neçə nəvə varsa, valideynlərinə görə miras payı bərabər hissələrə bölünür.
Vərəsəlik zamanı vəsiyyət edənin valideynləri sağ olsaydılar, paylarını da almaq hüququ vardır. Ölən şəxsin anası miras hissəsini mütləq alır. Ata, rəsmi olaraq tanındığı və ya vəsiyyət edənin anası ilə evli olduğu təqdirdə bir paya sahibdir.
Ölən şəxsin həyat yoldaşı və ya həyat yoldaşı, eyni zamanda ölüm anında qanuni olaraq evlənmiş olsaydılar, birinci dərəcəli varislərdir. Keçmiş həyat yoldaşlarının vərəsəlik hüquqları yoxdur. Məlum olur ki, bir mirasa girərkən birinci kateqoriyanın bütün varisləri bərabər hüquqlara malikdirlər.
